Yapay Zeka Mühendisi Nedir? Ne İş Yapar?
Geleceğin mesleklerinden olan Yapay Zeka Mühendisi Nedir? Ne İş Yapar? Yapay zeka mühendisi nasıl olunur? Yapay Zeka Mühendisi olmak için hangi bölüm okunur? Yapay zeka mühendisliği hangi üniversitelerde var Türkiye’de? Vb. sorulara cevapları bu makalede bulacaksınız.
Yapay Zeka Mühendisi Tanımı: İnsanların öğrenme, akıl yürütme ve karar verme biçimlerinden ilham alarak, yapay öğrenme yöntemlerini geliştiren, veriden anlam çıkarımı sağlayan makine öğrenme algoritmalarını tasarlayan, geliştiren ve makineleri insan gibi düşünebilen, öğrenebilen ve davranabilen sistemler şeklinde programlayan, kendi kendilerine karar verebilmelerini sağlayan modelleri gerçek dünya problemlerine uygulayan kişidir.
Yapay Zeka Mühendisi Ne İş Yapar:
– İnsan davranışlarını problem çözme ve karar verme süreçlerini analiz eder,
– Yapay zeka alanındaki güncel algoritmalar, teknolojiler, kuralları araştırır ve bilimsel literatürü takip eder,
– Geliştirilecek yapay zeka destekli ürün/servisler için en iyi başarıma sahip mevcut yöntemleri ve ticari çözümleri araştırır ve raporlar,
– İş gereksinimlerini belirlemek için iş sahipleri, son kullanıcılar/müşteriler ile görüşür, ilgili sözleşme/iş tanımı dokümanlarını inceler ve proje dokümantasyonu listesinde yer alan tüm
dokümanlara gerekli katkıyı sağlar,
– Geliştirilecek yapay zeka sistemi/çözümü için kullanım-durumlarını (use-cases) hazırlar ve raporlar,
– Geliştirilecek sistemi; bileşenler, modüller, roller, girdi/çıktılar şeklinde tanımlar ve kavramsal model olarak bu bilgileri raporlar,
– Çeşitli sorunlar karşısında makinelerin çalışması, karar verme süreçleri ve sistemlerin organizasyonunu sağlar,
– Verilerin etiketlenmesi, temizlenmesi ve yapay zeka algoritmalarının kullanabileceği veri kümesi haline getirilmesine destek verir,
– Büyük verileri işler ve yorumlayarak anlam katar,
– Olasılık, İstatistik, doğrusal ve doğrusal olmayan programlama gibi yöneylem araştırmalarının temel konularını bilir,
– Veri toplama, veri işleme, öznitelik çıkarma, öznitelik seçme aşamalarını tasarlar ve yürütür,
– Veri mühendisleri ile işletme yöneticileri ve uzmanları arasında koordinasyon sağlar,
– Yapay zeka ve makine öğrenmesi kütüphaneleri başta olmak üzere gerekli geliştirme ortamının kurulumunu yapar,
– Algoritmaları tasarlar, verileri kullanarak gerekli model eğitimlerini yapar, model için en iyi parametreleri belirler. Makine öğrenme modellerini diğer uygulayıcıların kolaylıkla erişebileceği ve kullanabileceği şekilde düzenler,
– Geliştirilen yapay zeka modelleri için tanımlı test senaryolarında yer alan her bir test durumu için testin başarılı olma koşullarını proje/iş gereksinimlerine göre belirler,
– Test ortamının hazırlanmasına destek verir ve yapay zeka sistemine ait tüm bileşen/modüllerin güncel test sürümlerinin test ortamında hazır olduğunu kontrol eder,
– Yapay zeka bileşen/modül ve modellerini test eder ve çalıştırır,
– Test sonuç raporu şeklinde test sonuçlarını raporlar ve ilgili iş paketi sorumluları ile proje yönetimine sonuçları gerekli araçları kullanarak iletir,
– Makine öğrenmesini faydalı hale getirerek süreçlerin otomatik bir hâl almasını sağlar,
– Bilgisayarlı görü, doğal dil işleme, biyoenformatik, siber güvenlik ve robotik gibi birçok alanda önemli problemlerin çözümündeki en güncel yöntemleri oluşturur.
Yapay Zeka Mühendisi Mesleğinde Kullanılan Araç Gereç ve Ekipman
– Donanım Parkı (PC, iş istasyonu, çok kullanıcılı sistem, ana bilgisayar, terminal, yazıcı, deney seti,bulut sistemleri),
– Yazılım Parkı (çok sayıda derleyici paket yazılımı, veri tabanı yazılımları, çeşitli kelime işlem, veri tabanı, grafik yazılımları, işletim sistemleri, programlama dilleri, uzman sistem yazılımları, algoritma yazılımları, simülatörler vb.).
Yapay Zeka Mühendisi Mesleğinin Gerektirdiği Genel Özellikler (Yapay Zeka Mühendisi olabilmek için gerekli olan özellikler)
Yapay Zeka Mühendisi olmak isteyenlerin;
– Sayı ve sembollerle akıl yürütme gücüne sahip,
– Bir işi öğelerine ayırıp işlem basamaklarını belirleme ve kavramsal modelleme becerisine sahip,
– Analitik düşünme ve tasarım yeteneği olan,
– Dikkatli, sabırlı,
– Yaratıcı, tasarım gücü yüksek,
– Kendini sürekli yenileyebilen, geliştiren, iyi bir araştırıcı,
– Matematik gibi sayısal bilimlere ilgi duyan,
– Uzay şekil ilişkisi kurabilme yeteneğine sahip,
– Soyutlama becerisine sahip,
– İnsanları gözlemleme yeteneğine sahip,
– Teknolojik gelişmeleri takip edebilen,
kimseler olmaları gerekir.
Yapay Zeka Mühendisinin Çalışma Ortamı Ve Koşulları
Yapay Zeka Mühendisleri, mühendisleri büro ortamında çalıştıkları gibi fabrikalarda gürültülü ortamlarda da çalışırlar. Çalışırken verilerle, nesnelerle uğraşırlar.
Yapay Zeka Mühendisi Meslek Eğitiminin Verildiği Yerler (Yapay Zeka Mühendisi olmak için Hangi okul okunur?
Mesleğin eğitimi, üniversitelerin “Yapay Zeka Mühendisliği” bölümde verilmektedir.
Aynı zamanda bilgisayar mühendisliği ve yazılım mühendisliği bölümünden mezun olanlar ilave eğitimlerle kendilerini geliştirdikleri takdirde yapay zeka mühendisi olarak çalışabilmektedirler.
Yapay Zeka Mühendisliği Bölümü Hangi Üniversitelerde Bulunmaktadır?
Hacettepe Üniversitesi (İngilizce) (Mühendislik Fakültesi)
Bahçeşehir Üniversitesi (İngilizce) (Ücretli) (Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi)
Bahçeşehir Üniversitesi (İngilizce) (Burslu) (Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi)
Bahçeşehir Üniversitesi (İngilizce) (%50 İndirimli) (Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi)
TOBB Ekonomi Ve Teknoloji Üniversitesi (İngilizce) (Ücretli) (Mühendislik Fakültesi)
TOBB Ekonomi Ve Teknoloji Üniversitesi (İngilizce) (Burslu) (Mühendislik Fakültesi)
TOBB Ekonomi Ve Teknoloji Üniversitesi (İngilizce) (%50 İndirimli) (Mühendislik Fakültesi)
Yapay Zeka Mühendisliği ve Veri Mühendisliği Bölümü Hangi Üniversitelerde Bulunmaktadır?
İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ (İngilizce) (Bilgisayar ve Bilişim Fakültesi)
Yapay Zeka Mühendisi Meslek Eğitimine Giriş Koşulları
Mesleğin eğitimine girebilmek için;
– Lise veya dengi okul mezunu olmak,
-YKS (Yüksek Öğretim Kurumları Sınavı) kılavuzunda belirtilen giriş koşullarını taşımak gerekmektedir.
Eğitimin Süresi Ve İçeriği
Eğitim süresi 4 yıldır.
Program içeriği birinci sene temel mühendislik derslerinden oluşmaktadır. Bu temel mühendislik dersleri arasında Fizik, Matematik gibi dersler bulunmaktadır. Yapay Zekâ Mühendisliği programı öğrencilere, algoritmik düşünme ve problem çözme, veri yapıları ve algoritmalar, bilgisayarlar ve etik, yapay zekâ, veri bilimi ve yapay öğrenme, doğal dil işleme,
bilgisayarla görü, algı ve dil, büyük veri ve yapay öğrenme, medikal yapay zekâ ve karar verme ve robotbilim gibi mesleki dersler ağırlıklı verilmektedir.
Eğitim Sonunda Alınan Belge-Diploma
Eğitimini başarı ile tamamlayanlara lisans diploması verilir.
Yapay Zeka Mühendisi Çalışma Alanları Ve İş Bulma Olanakları
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından yayınlanan On Birinci Kalkınma Planı’nda yapay zeka alanını da kapsayan kritik teknolojilerde gerekli alt yapının tesis edilmesi, ihtiyaç duyulan nitelikli insan kaynağının yetiştirilmesi ve toplumsal yönelimin bu alana odaklanmasının sağlanmasına ilişkin belirlenen politika ve tedbirler arasında yer almaktadır. Hem On Birinci Kalkınma Planı’nda hem de Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ve TUSSİDE’nin 2020 yılının başında gerçekleştirdiği “Ulusal Yapay Zeka Stratejisi Çalıştay”ında yapay zeka teknolojilerinin geliştirilmesi ve kullanımına yönelik yaygınlaştırma çalışmalarının ulusal bir politika haline gelmesi gerektiğine yapılan vurgu ışığında, yapay zeka mühendislerinin önemi ortaya çıkmaktadır.
Yapay zeka mühendisliği; bilgisayar mühendisliği ve endüstri mühendisliği tekniklerini finansal piyasalardan, akıllı şehir uygulamalarına; nesnelerin internetinden otonom araba geliştirmeye kadar geniş bir yelpazede uygulayan disiplinler arası bir bilim ve mühendislik dalıdır. Yapay zekâ alanındaki araştırmaların sayısının her geçen gün hızla arttığı da göz önünde bulundurulduğunda, hem akademi ve araştırma laboratuvarlarında hem de sektörde bu alanda yetişmiş iş gücüne ihtiyaç duyulduğu görülmektedir.
Yapay Zeka Mühendisleri sadece yazılım şirketlerinde değil hastaneler, fabrikalar, hizmet sektörü gibi birçok alanda çalışabilirler. Aslında teknolojinin olduğu her yerde çalışma olanakları bulunmaktadır.
Eğitim Süresince Ve Eğitim Sonrası Kazanç Eğitim Süresince
– Yükseköğrenimleri süresince öğrenciler, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunun sağlamış olduğu kredi ve yurt hizmetlerinden yararlanabilirler, ayrıca çeşitli resmi ve özel kurum ve kuruluşlar tarafından sağlanan burslardan faydalanabilirler.
– Öğrenciler, mesleki eğitim yaptıkları işletmelerin sosyal imkânlarından faydalanır.
Eğitim Sonrası
– Eğitim sonrası kazanç oldukça yüksektir.
Meslekte İlerleme
- Mesleki Eğitimde İlerleme
Yapay Zeka Mühendisleri; Akademik kariyerlerine uygun olarak
yükseköğretim kurumlarında araştırma görevlisi, doçent, profesör gibi
ünvanlarla öğretim üyesi olarak görev yapabilirler.
Üniversitelerin ilgili bölümlerinden mezun olunması ardından bazı alanlarda
sertifika programlarına katılıp, yapay zeka mühendisliği konusunda
kendilerini geliştirebilirler. Bu eğitimler arasında; makine öğrenme
algoritmaları, yazılım üretim döngüsü, veri girişi kurulumu, veri
madenciliği ve örüntü eşleme, gibi konular yer alabilir.
- İş Hayatında İlerleme
– Çalıştıkları kurumda yönetici kademelerine yükselebilirler.
Yapay Zeka Mühendisi Mesleğine Benzer Meslekler
– Bilgisayar Mühendisi
– Yazılım Mühendisi
– Makine Mühendisi
– Endüstri Mühendisi
– Elektrik-Elektronik Mühendisi
Yapay Zeka Mühendisi Meslek Kodu: 2512.06
Ek Bilgiler
Görev
– İş organizasyonu yapar,
– Çevre koruma önlemleri alır,
– İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin faaliyetleri uygular,
– Kalite Yönetim Sistemi kurallarına uygun çalışır,
– Mesleki gelişim faaliyetlerinde bulunur.
Kaynakça
– Meslek Elemanları,
– ÖSYM Kılavuzu –2021,
– Eğitim Kurumları
– Uluslararası Standart Meslek Sınıflaması – ISCO-08
– Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK )Üyesi Kuruluşlar
İ- AYRINTILI BİLGİ İÇİN
– İlgili eğitim kurumları,
– Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr
– Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/
– T.C. Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı” http://osym.gov.tr/
– Bünyesinde “Meslek Bilgi Merkezi” bulunan Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri/Hizmet Merkezleri
Görsel Kaynak site: Background vector created by starline – www.freepik.com